Kinh doanh và bán hàng không đơn thuần là một nghề nghiệp; đó là nghệ thuật kết nối, thấu hiểu, và xây dựng giá trị. Những người bán hàng thành công đều có những tư duy vượt trội giúp họ không chỉ đạt được mục tiêu mà còn tạo ra những mối quan hệ bền vững.
Dưới đây là 20 tâm thế và tư duy, không chỉ là những nguyên tắc, mà còn là kim chỉ nam dẫn lối thành công.
1. Tâm thế và tư duy đúng là nền tảng của thành công
Mọi hành trình đều bắt đầu từ tư duy. Một tâm thế đúng đắn không chỉ giúp bạn định hướng con đường đi mà còn mang lại năng lượng tích cực cho mọi hành động.
- Tâm thế đúng là gì? Đó là sự kiên định, lòng tin vào khả năng của bản thân và tư duy rằng mọi thứ đều có thể cải thiện qua sự nỗ lực.
- Tại sao tư duy đúng lại quan trọng? Vì suy nghĩ dẫn dắt hành động. Nếu bạn tin rằng mình có thể đạt được mục tiêu, bạn sẽ hành động một cách nhất quán và hiệu quả. Ngược lại, một tư duy tiêu cực sẽ khiến bạn tự hạn chế bản thân ngay từ đầu.
Tư duy đúng cũng là nền tảng để hình thành thói quen tích cực, giúp bạn kiên trì và không bị lay động trước những thất bại.

2. Bán hàng là giúp đỡ, là cho đi, là tạo giá trị
Một trong những sự khác biệt lớn nhất giữa người bán hàng giỏi và người xuất sắc là cách họ nhìn nhận công việc của mình. Người bán hàng xuất sắc coi bán hàng là hành trình trao giá trị và giúp đỡ khách hàng, thay vì chỉ đơn thuần tìm cách bán được sản phẩm.
- Giúp đỡ bằng cách nào? Tìm hiểu sâu sắc nhu cầu, “nỗi đau” và kỳ vọng của khách hàng để đưa ra giải pháp phù hợp nhất.
- Tạo giá trị bằng cách nào? Không chỉ bán sản phẩm, hãy bán sự an tâm, niềm tin và cam kết đồng hành lâu dài.
Người dám cho đi sẽ nhận lại nhiều hơn. Khi bạn tập trung vào việc giải quyết vấn đề của khách hàng, doanh số sẽ tự nhiên tăng lên mà không cần phải ép buộc.
3. Đạo đức nghề nghiệp: Chỉ từ chối hai việc
Người bán hàng thành công có thể làm mọi thứ để đạt được mục tiêu, trừ hai điều:
- Việc trái lương tâm.
- Việc trái pháp luật.
Tư duy này không chỉ giúp bạn duy trì sự chính trực mà còn xây dựng lòng tin lâu dài từ khách hàng. Khi bạn giữ vững đạo đức, bạn không chỉ thành công trong hiện tại mà còn tạo dựng được uy tín vững chắc cho tương lai.
4. Không phải ai cũng là khách hàng tiềm năng
Thành công không đến từ việc bán hàng cho tất cả mọi người, mà từ việc bán đúng sản phẩm cho đúng người. Một khách hàng tiềm năng thực sự cần đáp ứng 3 tiêu chí “có”:
- Có nhu cầu thực sự.
- Có quyền quyết định.
- Có khả năng tài chính.
Phân loại khách hàng đúng sẽ giúp bạn tối ưu hóa thời gian, nguồn lực và tăng tỷ lệ chuyển đổi.
5. Khách hàng chỉ mua từ người mà họ tin tưởng
Khách hàng không chỉ mua sản phẩm; họ mua sự tin tưởng. Để xây dựng lòng tin, bạn cần:
- Am hiểu sâu sắc về sản phẩm hoặc dịch vụ.
- Tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp trong mọi tương tác.
- Cung cấp thông tin minh bạch, rõ ràng.
Người bán hàng giỏi là người không chỉ giải đáp câu hỏi mà còn giúp khách hàng nhìn thấy những điều họ chưa nghĩ tới.

6. Cảm xúc quyết định, lý trí chứng minh
Khách hàng luôn đưa ra quyết định dựa trên cảm xúc, sau đó dùng lý trí để biện minh. Điều này có nghĩa là:
- Bạn cần khơi gợi cảm xúc: Sự hào hứng, cảm giác an tâm, hoặc cảm giác cấp bách.
- Bạn cần củng cố bằng lý trí: Bằng cách đưa ra các thông tin, bằng chứng hoặc câu chuyện thuyết phục.
7. Khách hàng thích được mua, không thích bị bán
Khách hàng muốn tự mình đưa ra quyết định, chứ không muốn bị ai đó ép buộc. Người bán hàng xuất sắc biết cách tạo ra môi trường để khách hàng cảm thấy rằng họ đang tự chủ trong hành trình mua sắm.
Điều này đòi hỏi sự tinh tế trong cách dẫn dắt, không gây áp lực mà để khách hàng cảm nhận được giá trị.
8. Nói ngôn ngữ của khách hàng
Khách hàng không quan tâm đến thuật ngữ phức tạp hay những lời hoa mỹ. Họ muốn nghe những gì gần gũi, dễ hiểu và liên quan trực tiếp đến vấn đề của họ.
Hãy nhớ rằng bạn không cần tỏ ra quá thông minh, bạn chỉ cần làm rõ ràng thông điệp: Sản phẩm của bạn sẽ giải quyết vấn đề của họ như thế nào.
9. Biến khách hàng thành người hùng
Thay vì làm trung tâm của câu chuyện, hãy đặt khách hàng vào vị trí người hùng. Bạn chỉ là người đồng hành, cung cấp công cụ và giải pháp để họ đạt được mục tiêu.
Điều này đòi hỏi bạn phải lắng nghe sâu sắc, đặt câu hỏi thông minh, và thực sự quan tâm đến điều họ cần.
10. Giải quyết “nỗi đau” của khách hàng
Mỗi khách hàng đều có những vấn đề hoặc kỳ vọng chưa được đáp ứng. Nhiệm vụ của bạn là khám phá điều đó và cung cấp giải pháp phù hợp nhất.
Một khi bạn giúp họ vượt qua nỗi đau hoặc đạt được mong muốn, bạn sẽ trở thành người mà họ tin tưởng và tìm đến trong tương lai.

11. Khách hàng mua lợi ích, không mua tính năng
Khách hàng không quan tâm sản phẩm của bạn có bao nhiêu tính năng. Họ chỉ muốn biết sản phẩm sẽ giúp họ cải thiện cuộc sống hoặc công việc ra sao.
Ví dụ, thay vì nói: “Máy lọc nước có 6 lõi lọc,” hãy nói: “Máy lọc nước này giúp bạn có nguồn nước sạch tinh khiết để bảo vệ sức khỏe gia đình.”
12. Khách hàng quan tâm bạn giúp gì, không phải bạn bán gì
Khách hàng không thực sự quan tâm đến sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn; điều họ quan tâm là liệu bạn có thể giải quyết vấn đề của họ hay không.
Để thuyết phục khách hàng, hãy luôn tập trung vào câu hỏi:
- Sản phẩm/dịch vụ của bạn có thể cải thiện cuộc sống của họ như thế nào?
- Bạn có thể làm cho họ tiết kiệm thời gian, tiền bạc, hoặc công sức ra sao?
Đừng lãng phí thời gian nói quá nhiều về bạn hoặc sản phẩm của bạn. Hãy hướng cuộc trò chuyện đến lợi ích mà họ sẽ nhận được.
13. Giá cả chỉ là một phần nhỏ trong quyết định
Khi khách hàng chưa hiểu rõ giá trị sản phẩm, báo giá quá sớm có thể khiến họ bỏ cuộc ngay lập tức. Giá cả không phải là yếu tố quyết định chính.
Cách tiếp cận đúng:
- Trước tiên, hãy xây dựng giá trị. Cho khách hàng thấy sản phẩm của bạn giúp họ giải quyết vấn đề hoặc đạt được mục tiêu như thế nào.
- Sau đó, hãy thảo luận về giá. Khi khách hàng nhận thấy giá trị vượt trội so với giá cả, họ sẽ sẵn sàng trả bất kỳ mức giá hợp lý nào.
Người bán hàng xuất sắc biết cách “định vị giá trị” trước khi đề cập đến “định giá.”
14. Niềm tin quan trọng hơn cả mối quan hệ
Bạn có thể bán hàng cho người lạ nếu họ tin bạn, nhưng ngay cả người thân cũng sẽ từ chối nếu họ không có niềm tin vào bạn.
Xây dựng niềm tin không phải là việc làm trong ngày một ngày hai. Đó là cả một quá trình dài, đòi hỏi:
- Tính trung thực: Đừng hứa hẹn điều mà bạn không thể thực hiện.
- Sự tận tâm: Hãy đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu.
- Hành động thực tế: Giữ lời hứa, cung cấp dịch vụ đúng như cam kết.
Niềm tin là yếu tố nền tảng trong mọi mối quan hệ kinh doanh bền vững.
15. Câu chuyện hấp dẫn là công cụ bán hàng mạnh mẽ
Người ta quên những con số, nhưng không bao giờ quên câu chuyện. Một câu chuyện hay có thể tạo ra sự kết nối cảm xúc sâu sắc với khách hàng.
Cách kể câu chuyện hiệu quả:
- Kể về cách sản phẩm ra đời: Điều gì đã truyền cảm hứng cho bạn?
- Chia sẻ câu chuyện của khách hàng trước đây: Họ đã giải quyết vấn đề hoặc đạt được kết quả tuyệt vời như thế nào nhờ sản phẩm/dịch vụ của bạn?
- Truyền tải giá trị nhân văn: Làm sao sản phẩm của bạn đóng góp cho cộng đồng hoặc cải thiện cuộc sống con người?
Câu chuyện không chỉ bán sản phẩm mà còn bán cảm xúc, sự thấu hiểu, và sự khác biệt của bạn so với đối thủ.
16. Lắng nghe là kỹ năng số một của người bán hàng
Người bán hàng thành công không phải là người nói giỏi nhất, mà là người biết lắng nghe sâu sắc. Khi bạn lắng nghe, bạn không chỉ thu thập thông tin mà còn thể hiện sự tôn trọng và quan tâm đối với khách hàng.
Làm thế nào để lắng nghe hiệu quả?
- Đặt câu hỏi mở: “Điều gì quan trọng nhất đối với anh/chị khi chọn sản phẩm này?”
- Không ngắt lời: Hãy để khách hàng hoàn thành suy nghĩ của họ trước khi bạn trả lời.
- Ghi chú: Điều này không chỉ giúp bạn nhớ mà còn thể hiện sự quan tâm thực sự.
Lắng nghe không chỉ giúp bạn hiểu nhu cầu của khách hàng, mà còn giúp bạn xây dựng mối quan hệ bền chặt hơn.
17. Lời từ chối là bài học, không phải thất bại
Lời từ chối từ khách hàng không phải là dấu chấm hết, mà là cơ hội để bạn học hỏi và cải thiện.
Hãy tự hỏi:
- Khách hàng từ chối vì giá cả, giá trị, hay cách bạn trình bày?
- Họ đang gặp trở ngại gì mà bạn chưa giải quyết được?
Cách xử lý lời từ chối:
- Giữ thái độ tích cực: Đừng để lời từ chối làm bạn mất tinh thần.
- Yêu cầu phản hồi: Hỏi khách hàng lý do từ chối để hiểu rõ hơn về họ.
- Tìm cách theo đuổi: Sau một thời gian, khi nhu cầu của họ thay đổi, hãy quay lại và tiếp cận với cách tiếp cận mới.
18. Kiên trì là yếu tố quyết định thành công
Không ai thành công ngay từ lần đầu tiên. Những người bán hàng giỏi nhất đều hiểu rằng mỗi lần từ chối, mỗi lần thất bại đều là một bước tiến gần hơn đến thành công.
- Thái độ kiên trì: Luôn tin rằng bạn sẽ đạt được mục tiêu miễn là bạn tiếp tục nỗ lực.
- Thói quen tích cực: Hành động đều đặn mỗi ngày, dù là nhỏ nhất, cũng góp phần vào kết quả lớn.
Người kiên trì không chỉ đạt được doanh số mà còn trở thành người mà khách hàng luôn tin tưởng tìm đến.
19. Khách hàng mua sự an tâm và trải nghiệm, không chỉ là sản phẩm
Ngoài giá trị vật chất, khách hàng còn tìm kiếm sự an tâm khi mua hàng. Họ muốn biết rằng:
- Bạn sẽ đồng hành cùng họ khi sản phẩm gặp vấn đề.
- Bạn thực sự quan tâm đến việc họ có hài lòng hay không.
Một trải nghiệm mua hàng tốt sẽ khiến khách hàng nhớ đến bạn lâu dài, ngay cả khi họ chưa thực sự sử dụng sản phẩm.
20. Học hỏi liên tục để trở thành người dẫn đầu
Thế giới kinh doanh thay đổi mỗi ngày. Nếu bạn không liên tục học hỏi, bạn sẽ nhanh chóng bị bỏ lại phía sau.
Hãy:
- Đọc sách, tham gia các khóa học để nâng cao kiến thức.
- Cập nhật xu hướng thị trường và nhu cầu mới của khách hàng.
- Học từ những sai lầm của chính mình và của người khác.
Người bán hàng xuất sắc là người không bao giờ hài lòng với hiện tại, luôn tìm cách cải thiện và đổi mới.